Już od jakiegoś czasu przygotowywałam dla Was artykuł na temat portretu Anny Boleyn. Tym razem przedmiotem badań jest portret Elżbiety Tudor, który powstał przypuszczalnie w latach 1580-1590. Badania wykazały, że pod twarzą królowej Elżbiety, znajduje się twarz inne kobiety. Portret został poddany specjalistycznym badaniom (w tym w podczerwieni) które odkryły twarz nieznanej kobiety ukrytej pod portretem Elżbiety Tudor.

Można zauważyć, że twarz nieznanej kobiety jest zwrócona w przeciwnym kierunku niż twarz Elżbiety. Badania z National Portrait Gallery ukazują, że nieznana kobieta ma na sobie Francuskie nakrycie głowy, którego kształt datuje powstanie portretu na lata 70 lub 80 XVI wieku.

Mnie osobiście twarz kobiety bardzo przypomina twarz Anny Boleyn z portretu z National Portrait Gallery oraz Hever. Łatwo można zauważyć owalną twarz, duże ciemne oczy, pełne usta oraz wysokie kości policzkowe. Nie da się także nie zauważyć podobieństwa pomiędzy wizerunkiem nieznanej kobiey, a wieloma portretami Elżbiety Tudor. Czy więc pod portretem Elżbiety skrywa się portret jej matki? Dlaczego królowa miałaby ukrywać portret Anny pod własnym wizerunkiem? Istnieje kilka możliwych wyjaśnień ;

Unknown woman underneath Elizabeth's portrait

Today I want to discuss about ‘Portraith with a serpent’ that depicts Queen Elizabeth Tudor. Underneath Elizabeth’s face there is a portrait of unknown woman.  She is facing opposite direction and in a higher position than the queen. According to National Portrait Gallery, :

 ”The  X-ray shows a female head  in a higher position, facing in the opposite direction to  the portrait of Elizabeth. The eyes and nose of the face  underneath can now be seen where paint has been lost  from Elizabeth’s forehead. The lips and headdress can also  be seen, as can the ruff which was positioned underneath  Elizabeth’s chin. The identity of the original sitter remains  a mystery but the unfinished portrait appears to have been  very competently painted, probably by a different artist.  The original sitter appears to have been wearing a French  hood of a type that was fashionable in the 1570s and 1580s,  suggesting that there may have been a period of a few years  before the panel was re-used.”

If you look closely, you can notice the similarity between unknown woman and … Anne Boleyn!  The oval face with dark dramatic eyes, high cheekbones and full lips bears resemblance to contemporary accounts on Anne Boleyn’s appearance. This portrait looks very similar to NPG and Hever portraits of Anne Boleyn.

- Elżbieta bała się, że po jej śmierci portret jej matki ulegnie zniszczeniu (bowiem Anna miała wielu wrogów) dlatego znalazła sprytny sposób by ukryć portret matki.

- Istnieje symbliczny motyw – być  może Elżbieta pragnęła mieć portret z matką, ale z oczywistych powodów nie mogła mieć takiego portretu oficjalnie.

Kolejną ciekawostką jest fakt, że w dłoniach Elżbiety zamiast bukietu kwiatów znajdował się wąż. Ostatecznie jednak pomysł umieszczenia węża na portrecie został wycofany, ale pod warstwą farby da się zauważyć kształt węża. Dlaczego? Elżbieta była mistrzynią jeżeli chodzi o symbole na jej portretach – wąż symbolizował mądrość, ale jednocześnie był też symbolem Szatana i grzechu pierworodnego. Moim zdaniem, Elżbieta zdała sobie sprawę, że wizerunek węża mógłby skojarzyć się z grzechem, oraz przywołać na pamięć tragiczną śmierć Anny Boleyn, oraz fakt że Elżbieta ciągle miała status nieślubnej córki Henryka VIII.

Portret Elżbiety z wężem nie był wystawiany od bardzo dawna i stał się częścią wystawy którą można było podziwiać od 13 marca do 26 września 2010.

Więcej na temat podobieństwa pomiędzy portretami Anny Boleyn i Elżbiety Tudor znajdziecie tu 

Specjalne podziękowania należą się Ellie Marianna Moxlex, która pokazała mi własną wersję ukrytego portretu i skierowała moją uwagę na badania przeprowadzone przez NPG, oraz panu Paulowi Cox’owi z National Portrait Gallery którego informacje okazały się bardzo pomocne.

The visible French hood may suggest the date of portrait of unknown woman as 1570s or 1580s, but if it is unfinished portrait, than maybe the French hood is as well unfinished?

The question is – why would Elizabeth paint her own portrait on Anne Boleyn’s portrait? There are few options :

-          Perhaps Elizabeth was afraid that later her mother’s portrait will be destroyed, and she found a clever way to hide it ;

-          Maybe Elizabeth wanted to have a portrait with her mother? It would have a highly symbolic meaning ; mother and daughter reunited.

The other interesting thing – Elizabeth was originally painted holding a serpent, but in the end, the serpent was replaced with bunch of roses. Why such a decision was made?

Well, while a serpent was a symbol of wisdom, it was also a symbol of Satan and the original sin. Perhaps Elizabeth realized, that a serpent would arose the question about her legitimacy, and this is why roses where painted instead.

Extraordinary similarity between unknown woman and portraits of Anne Boleyn

I’m curious what d YOU think about this hidden portrait and other portraits of Elizabeth that are similar to Anne? More about portraits here.

Acknowledgement : I wanted to thank Ellie Marianna Moxlex who reminded me about the portrait with a serpent  and showed me her great picture of Anne based on this portrait, and to Paul Cox from National Portrait Gallery.

Bibliography :

“The Subject of Elizabeth”, Louis Montrose

http://www.npg.org.uk/about/press/queen-elizabeth-i-press.php