Anna Boleyn w Tower of London

Data urodzin Anny Boleyn do dzisiaj pozostaje niewyjaśnioną zagadką. Podawane są dwie kluczowe daty : 1501 oraz 1507 rok.

Poniżej przedstawiam argumenty które pozwolą nam ustalić która data narodzin Anny Boleyn jest najbardziej prawodpobna.

Dlaczego tak ważna jest data narodzin Anny? Czy to ważne, ile lat miała gdy umarła? Otóż, jest to bardzo ważna kwestia ktora może rzucić więcej światła na samą przyczynę upadku królowej. Jeżeli w chwili śmierci Anna miała 28 lat (ur.1507) , to nawet według okresu Tudorów – nadal była zdolna do poczęcia zdrowego dziecka. Jej upadek w takim wieku oznaczałby,że Henryk VIII chcial się pozbyć żony, a tłumacząc to jej niezdolnością do zajścia w ciążę, wydaje się być nonsensem zwłaszcza iż Henryk planował poślubić Joannę Seymour, młodszą od Anny zaledwie o rok.Jeżeli natomiast Anna umierając miala 35 lat (ur.1501)  – wówczas nie była już w okresie sprzyjającemu poczęciu dziecka – mogla być uznana za niepłodną.

1507

Wspomnienia Jane Dormer

Jane Dormer była bliską damą dworu Marii Tudor. Po śmierci córki Katarzyny Aragońskiej, Jane wyszła za mąż i zamieszkała w Madrycie. Rok przed swoją śmiercią, podyktowała  wspomnienia swojemu angielskiemu sekretarzowi, ,Henrkowi Clifford’owi. We wspomnieniach powrociła do czasów gdy slużyła Marii Tudor, i gdy ta często opowiadała jej swoje przeżycia kiedy Henryk VIII jeszcze żył (Jane Dormer urodziła się dwa lata po śmierci Anny Boleyn, a więc sama nie mogła być świadkiem wydarzeń z tamtego okresu). Mówiąc o Annie Boleyn, Jane Dormer powiedziała,że w chwili śmierci ‘nie miała ona skończonych 29 lat’ ( ‘not yet twenty-nine years of age.’), co sugeruje, że Anna Boleyn  mogła być zaledwie kilka dni od 29 urodzin, a to z kolei wskazuje rok 1507 jako datę jej narodzin. Biorąc pod uwagę fakt,że Jane Dormer była pewna tej informacji wskazuje,że Maria Tudor sama wierzyła,że Anna Boleyn urodziła się w 1507 roku, i tę informację przekazała Jane.

Blickling Hall

Posiadłość ta należała do Tomasza Boleyna i jego żony Elżbiety Howard, w latach 1499-1505. To wlasnie tu urodziło się kilkoro dzieci Boleynów : Maria, Jerzy, oraz dzieci które nie przeżyły dzieciństwa. Jeżeli przyjąć, iż Anna Boleyn urodziła się w 1501 roku, wówczas urodziła się właśnie w Blicking Hall. Posąg i portret Anny Boleyn znajdujące się w Blicking Hall głosi : ‘Anna Bolena hic nata 1507’ – ‘Anna Boleyn urodzona tutaj w 1507′.

List Anny do ojca

Zwolennicy tezy,że data narodzin Anny Boleyn to rok 1501, wskazują na list który w 1514 roku Anna napisała ojcu przebywając na dworze Małgorzaty Habsburg. Angielski profesor, autor biografii Anny Boleyn (Life and death of Anne Boleyn:The Most Happy) Eric Ives, argumentuje, iż zarówno styl jak i pismo, potwierdzają że Anna w chwili pisania listu musiała mieć około 13-14 lat (ur.1501). Z kolei Rhetha Warnicke, amerykańska profesor, autorka biografii Anny Boleyn (The Rise and Fall of Anne Boleyn) i zwolenniczka roku 1507, uważa,że w liście jest wiele błędów zarówno gramatycznych jak i literówek,wskazujących młodszy wiek.  Jak zauważa Gareth Russel :

‘Minimalny wiek  umożliwiający dziewczynce służbę damy dworu Małgorzaty Habsburg, to 12 lat.Skoro wiemy,że Anna Boleyn została wysłana tam w roku 1513, logicznym wydaje się fakt,że urodziła się w 1501 roku. Jednakże argument ten nie bierze pod uwagę listu jaki Małgorzata napisała ojcu Anny, Tomaszowi Boleynowi :

“Tak się dobrze prezentuje i jest taka miła już w tak młodym wieku, że bardziej jestem wdzięczna Panu za przysłanie mi jej niż Pan mnie…”

Gareth Russel argumentuje – dlaczego Małgorzata miałaby opisywac Annę jako szczególnie młodą, skoro była w wieku każdej z dam dworu? Wiemy także,że Anna nazywana była przez ojca ‘La Petite Boulaine’ – ‘Małą Boleyn’ – co może sugerować,że Anna była młodsza niż większość dziewczynek na dworze (mniej niż 12 lat) a więc urodziła się w 1507 roku.

Narodziny Elżbiety w 1533

Anna Boleyn urodziła zdrową córkę 7 września 1533 r. – miała wówczas 26 (1507) lub 32 (1501) lata. Biorąc pod uwagę fakt, iż Henryk VIII był obsesyjnie owładnięty pragnieniem posiadania syna – czy poślubiłby Annę, która w 1533 r. miała już 32 lata? W epoce Tudorów, kobieta po trzydziestce miała teoretycznie mniejsze szanse na poczęcie i urodzenie dziecka, a więc Anna Boleyn zbliżała się do granicy ‘niepłodności’ według standardów epoki. Dodatkowo istotny jest fakt, iż ostatnia odnotowana ciąża Katarzyny Aragońskiej miała miejsce w 1518 r. kiedy to Katarzyna była w wieku 33 lat. Od tametj pory Henryk VIII nie starał się o więcej dzieci z nią, i wziął sobie kochankę – Elżbietę Blout, która w 1519 roku dała mu syna. A więc poślubienie Anny i narodziny Elżbiety w 1533 r. mogą swiadczyć iż Anna miała 26 lat, a więc wciąż przejawiała ‘zdolność do prokreacji’.

Biografia Elżbiety I

Za rokiem 1507 jak datą narodzin Anny Boleyn przemawia przede wszystkim biografia Elżbiety I Tudor napisana przez Williama Camdena, który miał wgląd w rozmaite dokumenty, i który jako datę narodzin Anny Boleyn podał rok 1507. Biografia ta miała poparcie całego rządu angielskiego, a więc mało prawdopodobny wydaje się fakt, iż Camden skłamałby co do daty narodzin matki Królowej, zwłaszcza że miał dostęp do różnorodnych dokumentów. Możliwe jest jednak, źle odczytał datę narodzin – zamiast roku 1501 wpisał 1507.

1501

List Tomasza Boleyna do Cromwella w latach trzydziestych

Istnieje list który ojciec Anny Boleyn napisał do Tomasza Cromwella. W liście tym, Boleyn pisze iż ‘jego żona (Elżbieta Howard) rodziła mu dziecko co roku’. Powszechnie przyjęto datę 1498 jako początek małżeństwa Tomasza Boleyna i Elżbiety Howard. A więc, pierwsze dziecko – Maria – urodziła się prawdopodobnie rok po ślubie czyli w 1499 roku, później urodziła się Anna w 1500 lub 1501, następnie na świat przyszli synowie którzy nie przeżyli dzieciństwa : prawdopodobnie w 1502 i 1503 r., a jako ostatni narodził się Jerzy około 1504 roku. Słowa Tomasza Boleyna potwierdzają tezę że Anna urodziła się na na przełomie 1500 i 1501 roku.

‘Żegnajcie lata młodości spędzonej bez żadnego pożytku.”

Słowa te skierowała Anna Boleyn do Króla Henryka VIII jesienią 1529 roku, tuż po kłótni Henryka z Katarzyną Aragońską. Anna wybuchła – ‘ileż razy powtarzać mam aby Wasza Wysokość nie wdawał się w spory z Katarzyną, bowiem ona zawsze będzie w nich górą’, po czym dodała ‘“Długo czekałam i przez ten czas mogłam zawrzeć korzystne małżeństwo, z którego miałabym już potomstwo, co jest na tym świecie największą pociechą, ale niestety. Żegnajcie lata młodości spędzonej bez żadnego pożytku.” Anna miała prawo się zdenerwować – minęły już 3 lata odkąd Henryk VIII usiłował uwolnić się od małżeństwa z Katarzyną Aragońską, a planowany ślub z Anną zdawał się być wydarzeniem odległym w czasie. W jaki sposób te słowa Anny odnoszą się do jej wieku? Przyjmując rok 1507 jako datę jej narodzin, Anna miała 19 lat kiedy Henryk VIII się nią zainteresował (1526) a w chwili przytoczonej wymiany zdań, miała 22 lata. Dlaczego zatem młoda, 22-letnia dziewczyna miałaby ‘żegnać lata swej młodości’ podczas gdy – również według standardów epoki – była jeszcze młoda i ciągle płodna? W świetle tej wypowiedzi, bardziej prawdopodobny wydaje się fakt, iż Anna urodziła się w 1501 roku, a więc w 1529 r. miała już 28 lat – a więc lata swej beztroskiej młodości faktycznie miała już za sobą, a wkroczyła w wiek, w którym powinna zacząć poważnie rozmyslać o małżeństwie i dzieciach, które jak to sama określiła ‘są na tym świecie największą pociechą’.

Upadek Anny Boleyn

Anna Boleyn została ścięta 19 maja 1536 roku. Jeżeli urodziła się w 1507 r. miała zaledwie 28 lat, jeżeli w 1501 – 35 lat. Biorąc pod uwagę obsesję Henryka VIII na punkcie męskiego potomka, mógł on uważać Annę Boleyn za niezdolną do zajścia w ciążę, co potwierdza iż miała 35 lat – wiek w którym kobieta teoretycznie nie mogła już mieć dzieci. Potwierdza to fakt, iż zaledwie 11 dni po śmierci Anny, Henryk poślubił Joannę Seymour która urodziła się w 1508 r. a więc gdyby przyjąc datę 1507 jako narodziny Anny, była jedynie o rok młodsza od niej. Nasuwa się pytanie – po co Henryk VIII wziął za żonę kobietę, która była tylko o rok młodsza od jego poprzedniej żony? Gdyby jednak wziąc pod uwagę rok 1501 jako datę narodzin Anny, poślubienie Jane Seymour wydaje się być zupełnie rozsądne – była siedem lat młodsza od Anny, i ze względu na wiek (28 lat) zdolna do zajścia w ciążę.

Podsumowanie

Za rokiem 1507 jak datą narodzin Anny Boleyn przemawia przede wszystkim biografia Elżbiety napisana przez Williama Camdena, który miał wgląd w rozmaite dokumenty, i który jako datę narodzin Anny Boleyn podał rok 1507. Również wspomnienia Jane Dormer, damy dworu Marii Tudor stanowią niezaprzeczalny dowów. Pomimo niechęci Marii Tudor do Anny Boleyn, dlaczego miałaby ona opowiadać, iż Anna zmarła w wieku 28 lat? Czy Maria nie wykorzystałaby sytuacji aby zataić młody wiek Anny Boleyn w chwili śmierci, i wytknąć jej iż została ścięta w wieku 35 lat, głównie z powodu iż nie była już w stanie dać Henrykowi syna? Z drugiej jednak strony, nasuwa mi się na myśl jeszcze jedno wytłumaczenie – śmierć Anny w wieku 35 lat byłaby oczywista – Henryk VIII ponad wszystko pragnął syna, a Anna zawiodła jego oczekiwania trzykrotnie (urodzenie Elżbiety i dwa poronienia), dlatego się jej pozbył. Śmierć Anny w wieku 28 lat natomiast stanowiłaby wyraźny dowód na to, iz Henryk nie kochał jej i nie mół jej znieść, dlatego z łatwością wydał ją na egzekucję. Możliwe że Marii Tudor zależało aby imię Anny Boleyn zostało jeszcze bardziej upokorzone, i dlatego opowiadała wszystkim o jej młodym wieku.

Również list Małgorzaty Habsburg do Tomasza Boleyna, w którym odnosi się ona do wieku Anny jako ‘młodego’ daje do myślenia, że Anna mogła być młodsza od wielu dziewcząt służacych na dworze. Możliwe jednak, iż Małgorzata wyraziła jedynie zachwyt nad umiejętnościami Anny, i bez względu na to czy miała ona wtedy 7  (ur. 1507) czy 13 lat (ur. 1501), nadal była dzieckiem w ‘młodym wieku’. A co powiedzieć o przydomku jakim Tomasz Boleyn obdarzył Annę – ‘Little Boulaine’ – ‘Mała Boulaine’? Moim zdaniem, ta urocza nazwa nie odnosiła się do wieku Anny, ale po prostu stanowiła wyraz ojcowskich uczuć do niej, gdyż była ona  jego najmłodszą córką (starsza była Maria).

Co prawda Henryk VIII pragnął mieć syna, ale jednak ostatnie poronienie Anny w 1536 r. nie zdyskwalifikowało jej jako żony w oczach Henryka, jak pisze o tym Eric Ives. Wręcz przeciwnie, istnieją dowody na to, iż Henryk wypowiadał się o Annie jako o ‘ukochanej małżonce’ a więc nie było mowy o skrzywdzeniu jej w jakikolwiek sposób.  Po poronieniu, Anna wytknęła Henrykowi iż wystawil ją na ogromny stres, adorujący Joannę Seymour. Według niektórych źródeł, ta deklaracja Anny stanowiła wyraz uczuć do króla, który został z nią aby ją pocieszyć. Później Anna wielokrotnie mówiła swoim damom dworu, iż jeszcze urodzi syna.

Henryk VIII prawdopodobnie wierzył w winę Anny, która miała wielu wrogów na dworze królewskim, m.in. jej dawnego sprzymierzeńca, Tomasza Cromwella. Potwierdzenie faktu iż Henryk wierzył w winę żony, może być jego rozmowa z synem Henrykiem Fitzroy’em w dniu aresztowania Anny. Fitzroy przyszedł do komnat Króla aby życzyć mu dobrej nocy, i zastał ojca płaczącego. Henryk VIII powiedzial synowi iż ‘on i jego siostra Maria mieli szczęście gdyż uciekli z rąk tej nierządnicy która pragnęła ich otruć’. Te dramatyczne słowa pozwalają mi stwierdzić, iż Henryk VIII był głęboko przekonany o tym iż jego żona Anna Boleyn była winna postawionych jej zarzutów. W związku z tym, nie było dla niego ważne w jakim jest wieku – czy może mu jeszcze dac syna czy nie, ponieważ w jego oczach zasługiwała już tylko na śmierć.

Pomimo iż istnieje kilka mocnych  dowodów mogących świadczyć iż Anna Boleyn urodziła się w 1507 r., ja zdecydowanie skłaniam się do daty 1501. Dlaczego? Otóż Henryk VIII zakochał się w Annie Boleyn nie bacząc na jej wiek – miała 26 lat, była bystra,inteligentna, dobrze wykształcona, miała oryginalną urodę. Kiedy Henryk starał się o unieważnienie małżeństwa z Katarzyną Aragońską, nie mógł przewidzieć iż sprawa tak się przeciągnie, oraz że ukochaną Annę poślubi po 7 latach czekania. W 1533 roku Henryk VIII poślubił brzemienną juz wtedy Annę Boleyn, która miała 32 lata. Kochał ją i wierzył, że da mu upragnionego męskiego potomka. Fakt iż Anna miała wówczas 32 lata, nie świadczy iż była niezdolna do urodzenia dziecka, wręcz przeciwnie – w ciążę zaszła szybko. Henryk VIII prawdopodobnie wiedział iż nie zawsze określony wiek u kobiety odzwierciedla jej możliwości rozrodcze – przecież jego babka, Elżbieta Woodville,  po ślubie z królem Edwardem, ich pierwsze dziecko (nota bene matkę Henryka, Elżbietę York) urodziła w wieku 29 lat, a później kolejno – Marię York w wieku 30 lat, Cecylię York w wieku 32 lat, Edwarda V rok później, Małgorzatę Plantagenet w wieku 35 lat (choć dziecko zmarło po 9 miesiącach), Ryszard Shrewsbury w rok później, Annę York w wieku 38 lat, Jerzego Plantageneta w wieku 40 lat, Katarzynę York w wieku 42 lat, oraz ostatnie dziecko – Bridget – w wieku 43 lat. A więc Henryk VIII zdawał sobie sprawę iż – jeżeli jego babka rodziła zdrowe dzieci niemal co roku odkąd od 29 aż do 43 roku życia – dlaczego jego ukochana Anna miałaby nie dać mu dzieci w wieku 32 lat i później? Co prawda ostania odnotowana ciąża Katarzyny Aragońskiej, pierwszej żony Henryka, miała miejsce gdy królowa była w wieku 33 lat, to jednak jej liczne niepowodzenia (Katarzyna aż sześc razy była w ciąży) utwierdziły Henryka w przekonaniu, że już żadne dzieci nie narodzą się z tego związku. W chwili ślubu z Henrykiem, Anna miała 32 lata, a więc była rok młodsza od Katarzyny, gdy ta poroniła ostatnie dziecko, to jednak Henryk nie miał podstaw sądzić, iż Anna poniesie klęskę próbując urodzić syna.

Appearance :

Anne Boleyn : a deformed monster or a beauty queen?

The Rival of Venus?