Tag-Archive for » Elżbieta I Tudor «
Anna Boleyn oraz jej słynny naszyjnik z pereł z literą 'B'.
Dostałam od Was kilka maili z pytaniami co stało się z przedmiotami należącymi do Anny Boleyn po jej śmierci . Chodziło Wam głównie o słynny naszyjnik z pereł, z literką ‘B’ jak Boleyn, który Anna tak chętnie nosiła na swojej sługiej szyi. Z chęcią odpowiem.
Dzisiaj niestety ciężko jest jednoznacznie stwierdzić co stało się z biżuterią oraz strojami Anny Boleyn (czy też innymi przedmiotami których używała), ale wskazówkę znajdujemy w książce Antonii Fraser ‘6 żon Henryka VIII’. W rozdziale poświęconym Katarzynie Parr, Antonia Fraser pisze :
‘Poza strojami szytymi na zamówienie, królowa Katarzyna odziedziczyła też pokaźną kolekcję ubiorów swej poprzedniczki, przechowywanych w Baynard’s Castle (gdzie tradycyjnie magazynowano garderobę królewskiej małżonki). Choć zwyczaj przechowywania i przekazywania następczyni ubrań poprzedniczki wydaje się makabryczny – trudno się wręcz tu oprzeć analogiom do baśni o Sinobrodym – ma on pełne uzasadnienie praktyczne, ponieważ wykwintne suknie miały w szesnastym wieku ogromną wartość. Konny posłaniec wyprawiony do Londynu, by przywieźć “z Baynard’s Castle podbite futrem płaszcze dla Jaśnie Oświeconej Królowej”, często więc powracał na odbywający objazd dwór, ze strojami należącymi poprzednio do Katarzyny Howard, które musiała zostawić wyjeżdżając do Syonu, i nikt nie był tym zakłopotany.’
A więc z tego cytatu wynika iż królowe często nosiły suknie po swojej poprzedniczce i nikogo to nie gorszyło. Dziwnie byłoby nosić suknie należące do królowej która została ścięta, jednak tak właśnie było. Być może również suknie Anny Boleyn stały się własnością Joanny Seymour, poślubionej przez Henryka zaledwie 11 dni po egzekucji drugiej żony. Możliwe że Joanna nawet nie chciała ich nosić, bowiem Anna uwielbiała modę francuską, która podkreslała atrakcyjność i zmysłowość, Joanna natomiast znana była z surowego podejścia do ubioru. Jeżeli ubrania Anny zostały przechowane, to prawdopodobnie trafiły do garderoby pozostałych żon Henryka. Ale możliwa jest też inna wersja – skoro Henryk VIII rozkazał zniszczyć wszystkie podobizny Anny, być może pozbył się również jej strojów.
Elżbieta Tudor na portrecie symbolizującym akt sukcesyjny Henryka VIII ; widać wyraźnie iż nosi ona naszyjnik z literą 'A'
A co z biżuterią Anny Boleyn? Charakterystyczny naszyjnik z pereł z literką ‘B’ jak również broszka z inicjałami AB, oraz naszyjnik z literą ‘A’ trafiły do córki Anny, Elżbiety. Pozostała biżuteria została przerobiona i używana przez inne królowe, lub sprzedana. Według Alison Weir, perły z naszyjnika Anny zdobią koronę obecnej Królowej Elżbiety II, ale nigdzie nie ma żadnego potwierdzenia tej informacji.
Co ciekawe, na portrecie przedstawiającym rodzinę Henryka VIII w Hampton Court widzimy Elżbietę Tudor noszącą naszyjnik z literką ‘A’. Możemy jedynie zgadywać dlaczego nosiła ten naszyjnik ; może dostała go po śmierci Anny Boleyn i nosiła aby upamiętnić swą matkę? A może po prostu naszyjnik ma charakter symboliczny : ma podkreslać iż Elżbieta jest córką ściętej za zdradę Anny? Lub stanowi hołd dla drugiej żony Henryka? Cały portret znajdziecie tu :
http://www.luminarium.org/renlit/henryfamily.jpg
Inne przedmioty
Pozostałe przedmioty należące do Anny Boleyn zachowane do dzisiaj to :
- Modlitewniki : jeden z nich znajduje się w British Library, pozostałe dwa na zamku w Hever.
- Złoty Puchar : prezent zrobiony specjalnie dla Anny Boleyn w 1535 roku, na którym widnieje jej symbol czyli koronowany sokół. Puchar został przekazany Elżbiecie Tudor, która z kolei dała go w prezencie swojemu medykowi. Ten przekazał puchar Kościołowi Parafii Św. Jana Chrzciciela , gdzie przedmiot ten znajduje się do dnia dzieiejszego.
- Zegar podarowany Annie przez Henryka VIII, z napisem ‘Dieu et mon droit’ (‘Bóg i moje prawo’), oraz motto Anny ‘The Most Happy’ czyli ‘Najszczęśliwsza’.
- Pierścień należący do Elżbiety I Tudor, przedstawiający miniturę jej samej oraz Anny Boleyn
- Moneta z 1534 r. – jedyny ocalały wizerunek Anny Boleyn, niestety jednak jest uszkodzony
- Listy Henryka VIII i Anny Boleyn, oraz list Anny do ojca z 1514 r.
Moneta z podobizną Anny Boleyn ; jedyny wizerunek jaki zachował się do dzisiaj
Podpis Anny z jej modlitewnika : 'le temps viendra' oraz 'je, anne boleyn' czyli 'przyjdzie czas' 'ja, Anna Boleyn'
Pozłacany puchar ; prezent od Henryka VIII dla Anny Boleyn, 1535 r.
Podpis Anny z jej modlitewnika ; 'Be daly proof you shall me fynde, to be to you bothe loving and kynde' co znaczy 'Codziennie dawac dowód ci będę,swej miłości i uczucia mego'
Wczesny okres panowania Tudorów, około 1486 r.
Bez wątpienia każdy kto kocha historię, chciałby dowiedzieć się nieco więcej na temat strojów jakie nosili ludzie na dworze Henryka VIII. Większość z nas oglądała serial ‘Dynastia Tudorów’ w którym został przedstawiony okres panowania Henryka VIII od jego młodości aż do smierci. Stroje przedstawione w serialu są piękne, bogate i szykowne. Niestety, nie mają jednak wiele wspólnego z prawdziwymi strojami jakie obowiązywały na dworze w tamtym czasie. Jakie więc były ubiory ludzi na dworze Henryka VIII?
Informacji na temat ubioru dostarczają nam przede wszystkim portrety i opisy. Szanowani i zamożni dworzanie nosili drogie, wyszukane matriały, które świadczyły o ich wysokim statusie społecznym. Bardzo popularnym materiałem był złotogłów ( matraił utkany ze złotej nici) który był jednak bardzo drogi i tylko najbogatsi mogli sobie na niego pozwolić.
Kobiety
Kształt kobiecego ubioru był uformowany w trójkąt : zwykle gorset przylegał do ciała nadając talii wąski kształt, podczas gdy spódnica i suknia były szerokie. Na głowę kobiety nakładały opaskę pokrywającą włosy, odsłaniającą czoło, mogło być to typowe angielskie nakrycie w stylu gable hood lub francuskie. Do opaski był przyszyty materiał, zazwyczaj w czarnym kolorze, który zwisał swobodnie (ang. Cornet).
Ubiór składał się z kilku warstw :
1.Warstwy noszone pod spodem :
– koszula (smock)
- spódnica (petticoat)
- tunika (kirtle)
Oraz
2. Warstwy widoczne na zewnatrz
– suknia (gown)
- nakrycia głowy (headdess)
- Koszula (Smock)
Niezależnie od statusu społecznego, każda kobieta nosiła koszulę. Szlachcianki i królowe miały bogato zdobione koszule z haftowanymi rękawami, z najlepszych gatunkowo materiałów.
Koszula (smock)
- Spódnica (petticoat)
Noszona była pod strojem właściwym, mogła mieć specjalny kawałek materiału podtrzymujący biust, ale nie musiała. Zazwyczaj miała czerwony kolor.
- Tunika (Kirtle)
Nadawała sylwetce właściwy kształt i podtrzymywała biust, nakładano ją na petticoat. Górna część takiej tuniki musiała być usztywniona, była w konstrukcji bardzo podobna do gorsetu. Zazwyczaj tunika wystawała nieco ze stroju właściwego.
Tunika (kirtle)
- Suknia (gown)
Suknia to ostatnia część kobiecej garderoby. Nakładana była na wszystkie pozostałe warstwy, mogła a właściwie musiała być bogato zdobiona, obszyta najpiękniejszymi nićmi, z najlepszych jakościowo materiałów. Suknie królowej były dodatkowo przyozdobione drogimi kamieniami dlatego też były dość ciężkie. Suknia miała wąskie noszone pod spodem tak zwane ‘undersleeves’ i nałożone na nie szersze, długie rękawy.
Suknia Katarzyny Parr
- Nakrycia głowy
Nakrycia głowy byly bardzo popularne. Rozpuszczone włosy były symbolem dziewictwa i czystości, jednak w towarzystwie kobiety (zwłaszcza męzatki) nie mogły nosić rozpuszczonych włosów ponieważ świadczyło to o frywolności.
To Anna Boleyn która spędziła kilka lat we Francji rozpowszechniła modę na tak zwane ‘french hoods’ czyli ‘francuskie kaptury’. Noszono także typowo angielskie ‘gable hood’ lub ‘gable english hood’. Francuskie nakrycia głowy były bardziej stylowe i twarzowe podczas gdy angielskie nieco bardziej masywne i ciężkie. Pod takim nakryciem kkobiety nosiły ‘coif’ pokrywający włosy na który nakładano hood. Za czasów Marii Tudor noszono tak zwane ‘flat hood’ które łączyły styl francuskich i angielskich nakryć głowy.
Szlachcianki i królowe bogato zdobiły swoje nakrycia głowy z biżuterią, perłami oraz innymi drogimi kamieniami.
Wczesna wersja 'gable hood' noszona przez Lady Margaret Beaufort i Królową Elżbietę York
English gable hood ; Margaret Shelton, Elizabeth Cheney, Margaret More
French hood ; Maria Tudor, Anna Boleyn, Katarzyna Aragońska
Flat hood : Bess z Hardwick, Królowa Maria Tudor, Maria Fitzalan Księżna Norfolk
Mężczyzni
W męskim stroju podkreślano przede wszystkim postawę oraz nogi (tak, w czasach Tudorów to nie kobiety chwaliły się zgrabnymi nogami, ale mężczyźni!) Strój nadawał sylwetce kwadratowy kształt. Mężczyzźni nosili :
- koszule z wysoka stójką (high necked shirt)
- doublet
- jerkin
- płaszcz lub inne nakrycie wierzchnie (coat,gown)
Henryk VIII i jego syn Edward VI - widać jak młody król wzorował się na ojcu w kwestii ubioru
Za czasów Edwarda VI stroje nie zmieniły się diametralnie, gdyż młody król pragnął wyglądać jak jego ojciec Henryk VIII. Niestety, Edward zmarł w wieku 16 lat, a po nim rządziła Joanna Grey którą szybko zdetronizowała Maria Tudor, najstarsza córka Henryka.
Bogato zdobione pięknie haftowane stroje nie były tylko i wyłącznie domeną kobiet. Również mężczyźni chętnie przyozdabiali ubranie biżuterią oraz drogimi kamieniami. Płaszcz mógł mieć naszyte futro które nie tylko było ciepłe ale także stanowiło symbol wysokiego statusu. Mile widziana była także sama biżuteria, np. złote łańcuchy wysadzane kamieniami szlachetnymi.
Mężczyźni także nosili nakrycia głowy – były to czapki lub stylowe kapelusze, przyozdobione piórkiem lub obszyte najlepszymi materiałami.
Czasy Elżbiety I
Za panowania Elżbiety I Tudor ubiór uległ zmianie. Królowa była w centrum zainteresowania i to ona wyznaczała trendy, które tak chętnie kopiowały szlachcianki. Elżbieta ubierała się tak aby pokazać swoją władzę oraz zaimponować ludziom.
Elżbieta nie nosiła tylko i wyłacznie angielskich strojów ale zamawiała także stroje wg. mody włoskiej, francuskiej, a nawet polskiej. Elżbieta Tudor potrafiła nawet wykorzystać ubiór do osiągnięcia celów politycznych – kiedy trwały negocjacje odnośnie jej ślubu z Księciem Anjou, Elżbieta zleciła namalowanie portretu do którego pozowała we francuskiej sukni.
Jakie zmiany w kobiecym ubiorze nastąpiły w epoce elżbietańskiej? Pod spodem noszono :
- koszulę (chemise)
- spódnicę (petticoat)
- farthingale – coś w rodzaju spódnicy, jednak z tą róznicą że ta była usztywniona (patrz zdjęcie), nadawała ubiorowi kształt trójkąta
- gorset był zazwyczaj usztywniony
- bumroll – nakładano na biodra aby nadać specjalny kształt sukni (patrz na zdjęcie)
- parlet nakładano na gorset
- kirtle była to główna spódnica
Elżbietańskie gorsety
Bumroll nakładano na biodra
Farthingale i bumroll
Lettice Knollys i Elżbieta Tudor
Nakrycia głowy czyli ‘headresses’ wyszły z mody, kobiety przyozdabiały włosy biżuterią, nosiły różnego rodzaju fryzury. Wokół szyi noszono wielkie koronkowe kołnierze.
Zewnątrz widoczna była suknia (gown) która była rozcięta tak że spódnica (kirtle) była widoczna. Jak widać kobiety w epoce elżbietańskiej miały o wiele więcej warstw ubioru niż za czasów Henryka VIII.
Dodatkowo królowa Elżbieta wprowadziła modę na makijaż który za czasów Henryka VIII nie był zbyt popularny – blada cera, różowe policzki i czerwone usta to najmodniejszy makijaż epoki elżbietańskiej. Więcej o makijażu w tym artykule : Uroda i hiegiena w epoce Tudorów
A jak ubierali się mężczyźni? Tutaj moda nie zmieniła się aż tak jak w przypadku kobiet. Podczas gdy mężczyźni za czasów Henryka VIII nosili ubrania nadajace sylwetce kwadratowy kształt, mężczyźni w epoce elżbietańskiej nosili bardziej przylegajace do ciała stroje. Ciężki płaszcz zastąpiono krótkim ‘jacket’ czyli czymś w rodzaju marynarki. Nastąpiła moda na kołnierze.
Robert Dudley w typowym stroju dworzanina z wyższych sfer
Portret koronacyjny Elżbiety Tudor
W tym dniu w historii, 15 stycznia 1559 r. Elżbieta I Tudor została koronowana. Córka Anny Boleyn i Henryka VIII była trzecim dzieckiem króla, które wstąpiło na tron i władało samodzielnie.
Elżbieta I była ostatnim władcą z dynastii Tudorów i jedną z najlepszych Królowych w dziejach Anglii. Pomimo faktu iż była kobietą, zawsze powiadała iż ‘ma ciało kobiety, lecz serce mężczyzny’ oraz że jest ‘córką swego ojca’ przez co podkreślała swój stosunek do Henryka VIII.
Aby dowiedzieć się więcej o Elżbiecie Tudor, przeczytaj poniższe artykuły :
Anna Boleyn i jej wpływ na Elżbietę Tudor :
Polish
English
