Westminster Hall

W tym dniu w historii, 12 maja 1536 r. w Westminster Hall, odbył się proces czterech mężczyzn oskarżonych o cudzołóstwo z Królową Anglii, Anną Boleyn. Mark Smeaton, Sir Henryk Norris, Sir Franciszek Weston oraz Sir William Brereton stanęli przed ławą złożoną z nieprzychylnie nastawionych sędziów. Proces samej Anny Boleyn oraz jej brata Jerzego miał się odbyć kilka dni później i zarówno Królowa jak i jej brat mieli otrzymać oddzielne procesy, ze względu na ich wysoką pozycję.

Pomimo iż wiele zapisów na temat procesu spłonęło (lub zostało zniszczonych), mamy kilka źródeł opisujących przebieg tego dramatycznego wydarzenia. Ale zanim opiszę sam proces, przybliżę nieco postacie oskarżonych.

Mark Smeaton był nadwornym muzykiem, niezwykle cenionym za umiejętność gry na instrumentach, śpiewu oraz tańca. Co wyróżniało Smeatona na tle innych grajków? Był on młody (w chwili śmierci miał około 24 lat), przystojny i  utalentowany. Wbrew temu co zostało pokazane w serialu ‘Dynastia Tudorów’, to nie Anna Boleyn odkryła jego talent. Smeaton śpiewał w chórze Kardynała Wolsey’a. Po upadku Kardynała, Anna Boleyn zauważyła talent Smeatona. Co sprawiło, że Mark Smeaton stał się łatwym celem? Jego słynna wymiana zdań z Królową Anną Boleyn, oraz jego urok doprowadziły go niestety na szafot.  Stał on przy oknie w Sali Audiencyjnej, co królowa zauważyła i zapytała go dlaczego jest smutny. Kiedy jego odpowiedź nie spodobała się Annie – Smeaton odpowiedział bowiem ‘nieważne’ i westchnął, powiedziała mu iż nie może ona traktować go na równi ze szlachcicami, bo jest on tylko muzykiem. On na to odpowiedział iż wystarczy mu jej widok, oraz rzucił na odchodne ‘żegnaj więc’.  Smeaton nie wchodził w skład dworzan otaczających Annę Boleyn, z racji swego niskiego urodzenia. Z zaistniałej sytuacji można jednak wywnioskować, że domagał się od Królowej uwagi oraz traktowania na równi z szlachcicami. Niektórzy historycy sugerują że Smeaton był zarozumiały i dlatego doszło do wymiany zdań z Królową. Jako jedyny z aresztowanych, Smeaton został poddany torturom podczas przesłuchań, i w ich wyniku przyznał się do winy, czyli do cudzołóstwa z Królową. Zaprzeczył jedynie, że spiskował z nią przeciwko Henrykowi VIII.

Sir Henryk Norris był poważanym i szanowanym dworzaninem, który już jako młody mężczyzna przybył na dwór Henryka VIII. Zaprzyjaźnił się z Królem, który mianował go tytułem Gentleman of Bedchamber. Na przestrzeni lat, Norris otrzymał od Henryka VIII rozmaite tytuły świadczące o uznaniu w oczach Króla. W 1517 r. stał się członkiem Prywatnej Komnaty. W 1526 r. Sir Norris otrzymał zaszczytny tytuł Skarbnika Królewskiej Szkatuły oraz sprawował władzę nad członkami Prywatnej Komnaty. Za czasów Henryka VIII, Skarbnik Królewskiej Szkatuły byl najwyższym i najbardziej zaszczytnym honorem który mógł spotkać szlachetnie urodzonego mężczyznę ; taki sługa towarzyszył Królowi w najintymniejszych momentach. Norris był nie tylko sługą ale też i zaufanym przyjacielem Króla. Dlaczego więc został oskarżony o zdradę stanu z Królową? Pisałam o tym szczegółowo w tym artykule.

Sir Franciszek Weston był młodym i przystojnym szlachcicem. Miał opinię podrywacza oraz lubiącego rozrywki człowieka. Był on jedynym synem szlachetnie urodzonych rodziców ; Ryszarda Westona i Anny Sandys. Sir Franciszek Weston rozpoczął karierę na dworze w wieku piętnastu lat. W 1532 r. kiedy miał około lat 20, został mianowany członkiem Prywatnej Komnaty. Dlaczego Weston został aresztowany? Anna Boleyn w dniu aresztowania w ataku paniki zaczęła analizować swoje postępowanie i powiedziała o sytuacji która miała miejsce między nią a Sir Westonem ; Królowa dała mu reprymendę za uganianie się za zaręczoną z Sir Norrisem Madge Shelton, ponieważ Weston był żonaty a Madge zajęta, Anna zastanawiała się też dlaczego Norris zwleka ze ślubem ; wtedy Weston powiedział jej że Norris przychodzi do komnaty Królowej nie dla Madge ale dla Anny Boleyn. To być może ta sytuacja doprowaadziła do aresztowania Westona.

Sir William Brereton także należał do Prywatnej Komanty i pochodził ze szlacheckiej rodziny. Zarówno w czasach w których żył Brereton, ludzie nie wiedzieli dlaczego właściwie został oskarżony i ścięty za zdradę ; prawdopodobnie  powód był polityczno-finansowy dotyczący Marchii Walijskich.

Piątym oskarżonym, który jednak nie był sądzony 12 maja, był Jerzy Boleyn, brat Królowej. Oskarżono go o kazirodztwo z własną siostrą, planowanie śmierci Króla oraz naśmiewanie się z Henryka VIII. Na jakiej podstawie oskarżono Jerzego?  Był on nie tylko bratem dla także przyjacielm Anny Boleyn ; spekulowano że zbyt wiele czasu spędzał w towarzystwie Królowej, sam na sam.  Według Rethy warnicke która w 1989 r. wydała biografię Anny Boleyn, wszyscy mężczyzni skazani w procesie praktykowali sodomię i homoseksualizm. Nie ma na to jednak żadnych dowodów.

Podczas procesu, tylko Mark Smeaton przyznał się do winy i błagał Królewską litość. Wszyscy pozostali, czyli Sir Norris, Sir Weston i Sir Brereton obstawali przy swojej niewinności. Niestety, wszyscy zostali skazani na śmierć ; mieli zostać poddani okrutnej śmierci  poprzez powieszenie i poćwiartowanie, jednak Henryk VIII zmienił wyrok na ścięcie.