Tag-Archive for » Anna Boleyn «
Jeden z rzadko spotykanych portretów Anny Boleyn ; autor nieznany
W poprzednich artykułach skupiłam się na samym upadku Anny Boleyn ; opisałam wydarzenia na krótko przed jej aresztowaniem, aż do dnia jej egzekucji. Dzisiaj, skupię się na pytaniu które nurtuje wielu historyków, choć większość z nich jest zgodna – czy Anna Boleyn była winną zarzucanych jej zbrodni?
Zarzuty przeciwko Annie Boleyn były same w sobie czymś odrażającym i skandalicznym – cudzołóstwo z czterema mężczyznami, kazirodztwo z własnym bratem, paranie się czarami oraz planowanie śmierci Henryka VIII. Jednak jakkolwiek skandaliczne były to zarzuty, Anna nie była pierwszą (ani nie ostatnią jak się później okazało) Królową oskarżaną o tego typu zbrodnie. Alison Weir podaje przykłady kilku królowych ; Izabela d’Angouleme której kochankowie z rozkazu jej męża Króla Jana zostali zawieszeni nad jej łożem, Izabela Francuska zwana też ‘Wilczycą z Francji’ która zdradzała swojego męża, Króla Edwarda II który był homoseksualistą, Joanna z Navarry która z powodu bezpodstawnych oskarżeń o czary została uwięziona na trzy lata ; Eleonora Cobham Księżna Gloucester używała czarów aby przewidzieć śmierć Henryka VI ale nie została skazana na śmierć lecz dożywotnie więzienie. Jeżeli chodzi o spiskowanie śmierci monarchy, Królowe które posunęły się do takich czynów to sławna Eleonora Akwitańska która w wyniku podjudzania swych synów przeciwko mężowi Królowi Henrykowi II, była przetrzymywana przez 16 lat w areszcie domowym ; oraz Matylda Flandryjska która poparła swego syna buntującego się przeciwko swemu ojcu Wilhelmowi Zdobywcy. Żadnej z tych wysoko urodzonych kobiet nie spotkała kara śmierci, więc być może ani Anna ani dworzanie, nie spodziewali się że dojdzie do egzekucji.
Według oficjalnego aktu oskarżenia, Anna Boleyn obcowała cieleśnie z mężczyznami w następujące dni w ciągu trzech lat. Eric Ives podaje że ‘połowę tych zarzutów z łatwością da się obalić’. Co zaskakujące, w trzynastu przypadkach, Anna Boleyn była w zupełnie innych miejscach niż jej kochankowie. Prześledźmy ;
- 6 października 1533 namawianie Sir Henryka Norrisa do cudzołóstwa, oraz popełnienie cudzołóstwa 12 października tego samego roku w Westminster : Alison Weir słusznie zauważa, że w tym czasie Anna Boleyn była zaledwie miesiąc po narodzinach księżniczki Elżbiety i ciągle przebywała w odosobnieniu wraz z innymi kobietami. Zwykle po upływie 40 dni od porodu, kobieta przechodziła kościelny rytuał oczyszczania (według Biblii kobieta po narodzinach była nieczysta i musiała udac się do świątyni w celu rytualnego oczyszczenia). Anna Boleyn w chwili popełnienia rzekomego cudzołóstwa była jeszcze formalnie ‘nieczysta’. Dodatkowo, dwór przebywał wtedy w Greenwich.
- 16 i 27 listopada 1533 (Greenwich) oraz 3 i 8 grudnia 1533 (Westminster i Hampton Court); cudzołóstwo z Williamem Breretonem w Greenwich ; w grudniu 1533 Anna Boleyn spodziewała się swojego drugiego dziecka i jak podaje Alison Weir, cierpiała na typowe przypadłości dla wczesnej ciąży ; zmęczenie oraz problemy ze snem. Nie wdaję się tutaj w polemikę na temat seksualnego apetytu Anny ; każda kobieta w ciąży ma inne potrzeby czy przypadłości ; jednak biorąc pod uwagę że pozycja Anny Boleyn w oczach Henryka VIII i dworzan była w dużej mierze uzależniona od tego czy uda jej się wydać na świat męskiego potomka ; wydaje mi się niemożliwe aby ryzykowała w ten sposób. Dodatkowo, jest udokumentowane że 8 grudnia 1533 r. dwór przebywał w Greenwich.
- 12 kwietnia 1534 ; zachęcanie Marka Smeatona, Westminster ; 8 i 20 maja cudzołóstwo ze Smeatonem, Westminster ;
- 8 i 20 maja 1534 , 6 i 20 czerwca ; cudzołóstwo z Franciszkiem Westonem w Westminster ; udokumentowane jest że pod koniec 1533 r. (prawdopodobnie w grudniu było to oczywiste) że Anna Boleyn spodziewała się drugiego dziecka ; do poronienia lub narodzin martwego chłopca doszło latem 1534 r. a więc w chwili popełnianych ‘zbrodni’ Królowa była w ciąży.
- 26 kwietnia 1535 r. – cudzołóstwo z Markiem Smeatonem w Westminster
- 31 października 1535 r. – Anna Boleyn i jej wspólnicy planują zamach na Króla
- 2 i 5 listopada 1535 r. oraz 22 i 29 grudnia 1535 r. – kazirodztwo z Jerzym Boleyn’em w Westminster i Eltham
- 27 listopada 1535 r. – Anna Boleyn obdarowuje swoich kochanków prezentami
- 8 stycznia 1536 r. – planowanie zamachu na Króla ; Anna Boleyn była wtedy w Eltham Palace
Z zarzutów postawionych Annie wynika, że w większości przypadków popełnienie czynów o które była oskarżona było po prostu niewykonalne. Dlaczego więc osoby które fabrykowały zarzuty, nie postarały się aby wszystkie szczegóły do siebie pasowały? Alison Weir tłumaczy to faktem że oskarżenie zostało napisane w wielkim pośpiechu.
Dobrze,ale przyjmijmy że Anna Boleyn jednak była winna. Tak twierdzi profesor G.W.Bernard w swojej j książce ‘Fatal Attractions’ w której wyraża swoją opinię iż ;
‘moim przeczuciem jest iż Anna Boleyn popełniła cudzołóstwo z Norrisem, Smeaton, być może także z Westonem’.
Profesor Bernard opiera swoje przeczucie w największym stopniu na wierszu o Annie napisanym przez Lancelota de Carles, w czerwcu 1536 r. czyli już po egzekucji Anny Boleyn.
W jednym z wywiadów, profesor Bernard powiedział iż w przypadku gdy Krolowa została oskarżona o cudzołóstwo, przesłuchiwane były jej damy dworu, co stało się w przypadku Anny. Jednak żadna z dam dworu nie została oskarżona o współudział w cudzołóstwie, przez co żadna nie została skazana na śmierć. Kilka lat później, gdy o cudzołóstwo została oskarżona piąta żona Henryka VIII (jedyna różnica pomiędzy Anną a Katarzyną to ta, że Katarzyna miała kochanka), Katarzyna Howard, jej dama dworu Lady Rochford, została oskarżona o pomoc i została ścięta. Według prof. Bernarda, damy dworu Anny ktore wiedziały o jej cudzołóstwie, nie zostały oskarżone ani ścięte tylko dlatego że dostarczyły obciążające królową zeznanie i na tej podstawie uszły z życiem. Wydaje się to jednak dość niedorzeczne w świetle postępowania Henryka VIII w stosunku do Katarzyny Howard oskarżonej o to samo co Anna ; Lady Rochford również zeznawała przeciwko swej pani a mimo to została skazana na śmierć za współudział.
Warto zaznaczyć, że Królowej na każdym kroku towarzyszyły jej damy ; czy to spała, jadła, kąpała się lub spacerowała ; zawsze otoczona była służącymi gotowymi spełnić każdy rozkaz. Dlatego też dość ciężko byłoby Annie Boleyn samej organizowac potajemne schadzki z kochankami, bez wiedzy swych dam. Alison Weir słusznie zauważa ;
‘Annie byłoby ciężko zatuszować jeden niemoralny romans, ale zatuszowanie pięciu byłoby niewykonalne’.
Znowu odniosę się do cudzołóstwa Królowej Katarzyny Howard – młodej Katarzynie w organizowaniu potajemnych spotkan z jej kochankiem Tomasz Culpeperem pomagala Lady Rochford. Nie było to łatwe zadanie, gdyż trzeba było uważnie dobierać godziny kiedy Król nie mógł nakryć swej żony na zdradzie ; dodatkowo trzeba było także uważać aby zbyt wiele niepowołanych osób nie dowiedziało się o romansie. Tak więc z całą pewnością Anna Boleyn nie mogłaby sama organizować spotkań z domniemanymi kochankami.
Zadziwiający jest też fakt, że sprawa cudzołóstwa Anny Boleyn wyszła na jaw z dnia na dzień ; według mnie, gdyby Królowa zachowywała się wyzywająco w stosunku do innych dworzan, szybko pojawiłyby się plotki już wcześniej, podczas gdy nikt nigdy nie kwestionował wierności Anny względem Henryka VIII.
A co na temat swych win miała do powieddzena sama Anna? Ani podczas procesu, spowiedzi czy też swej ostatniej przemowy nie przyznała się do winy. Profesor Bernard sugeruje że Anna Boleyn do konca wierzyła że jeżeli nie przyzna się do winy, Henryk wyśle ją do zakonu. Dość odważna hipoteza. Jednak musimy rozważyć po raz kolejny realia w jakich żyła Anna ; religia odgrywała ważną, jeżeli nie najważniejszą rolę w życiu człowieka. Sama Anna swoim życiem pokazała że jest religijna. Czy ryzykowałaby wieczne potępienie? Gdyby była winna, z pewnością przyznałaby to gdyż w chwili śmierci chciałaby mieć czyste sumienie. Na wieść o tym iż Smeaton przyznał się do winy, Anna Boleyn powiedziała ‘że umrze on winny przed Bogiem’ co oznaczało że Anna wiedziała że muzyk skłamał.
Kolejną zaskakującą sprawą jest fakt, że gdy Anna Boleyn przebywała w areszcie, Tomasz Cromwell nakazał Zarządcy Tower, Williamowi Kingstonowi, aby raportował mu wszystko co Królowa robi oraz mówi. Kingston zachował się zgodnie z poleceniem i pisał Cromwellowi listy ze sprawozdaniem ; część z nich spłonęła w XVII stuleciu. Co więcej, jako damy towarzyszące Annie Boleyn zostały wybrane kobiety, za którymi Królowa nigdy nie przepadała ; m.in. Lady Anna Shelton, matka Madge Shelton. Wśród służących znalazła się także żona Williama Kingstona. Królowa nie mogła rozmawiać z innymi bez obecności Lady Kingston. Wyraźnie widać, że Cromwell bał się czegoś, lub skrupulatnie szukał kolejnych ‘dowodów’ przeciwko Annie Boleyn.
Anna Boleyn była oskarżona także o planowanie wraz ze swymi kochankami zamachu na Króla. Według oskarżeń, chciała poslubić jednego z nich (prawdopdobnie Norris’a), aby wraz z nim rządzićw imieniu księżniczki Elżbiety. Alison Weir zauważa, że do tego spiskowania doszło jeszcze przed śmiercią (31 października 1535) oraz w dzień po śmierci Katarzyny Aragońskiej (8 stycznia 1536). Pytanie brzmi ; jaką korzyść Annie Boleyn mogłaby przynieść śmierć Henryka VIII? Gdy jeszcze Katarzyna Aragońska żyła, śmierć Henryka mogłaby wywołać bunt, powrót Katarzyny oraz wyniesienie na tron wzgardzonej Marii Tudor ; los Anny byłby bardzo niepewny, być może zostałaby skazana na śmierć. Dopóki Henryk VIII żył, Anna Boleyn była bezpieczna ; to dlatego była tak zazdrosna o jego romanse z innymi kobietami – dopóki to ona była tą jedyną w jego życiu, była bezpieczna. Śmierć Henryka mogłaby doprowadzić do buntu, walk o tron, a nawet wojny która w pamięci Anglików była świeżym wspomnieniem. Jako inteligentna i politycznie świadoma, Anna Boleyn na pewno zdawała sobie z tego sprawę, dlatego planowanie śmierci Króla wydaje się być niedorzeczne i zupełnie pozbawione sensu.
Ciekawe jest również to że Anna Boleyn oraz jej domniemani kochankowie, nie zostali formalnie zaznajomieni z zarzutami. W dniu aresztowania Królowa wiedziała tylko tyle że jest oskarżona o cudzołóstwo z Sir Henrykiem Norrisem, Markiem Smeaton’em oraz trzecim mężczyzną którego tożsamości nie wyjawiono. Dopiero podczas pobytu w więzieniu Anna dowiedziała się że także jej brat jest oskarżony.
W dniu egzekucji Tomasz Cromwell nakazał oczyścić Tower of London z cudzoziemnców ; prawdopodobnie w obawie iż Anna Boleyn w ostatniej przemowie wystąpi przeciwko Królowi i zechce demonstrować swą niewinność. Na egzekucji było obecnych około tysiąca ludzi. Zaskakuje też fakt, iż po śmierci Anny Boleyn, Cromwell nakazał aresztować sługę Sir Henryka Norrisa. Czyżby Cromwell próbował usiszyć człowieka który wierzył w niewinność swego pana?
Podsumowując, uważam że Anna Boleyn była niewinna. Utrzymanie w tajemnicy pięciu romansów w przypadku Królowej było niemożliwe, a planowanie śmierci Henryka VIII było wręcz bezmyślne i niebezpieczne dla Anny Boleyn. Królowa była osobą która miała swoich wrogów na dworze, dodatkowo nie była zbyt popularna wśród ludności angielskiej. Anna Boleyn co prawda była wybuchowa i czasami lekkomyślna, jednak moim zdaniem nie ryzykowałaby wszystkiego takim zachowaniem.
A Wy, co sądzicie na ten temat?
Pożegnanie Anny Boleyn z córką, Gustaff Wappers 1838
Anna Boleyn była przygotowana aby umrzeć 18 maja 1536 r. Od godziny 2.00 nad ranem żarliwie modliła się wraz ze swym jałmużnikiem Janem Skippem. O świcie przybył Arcybiskup Canterbury Tomasz Cranmer aby wysłuchać ostatniej spowiedzi, podczas której Królowa wyznała swą niewinność oraz wyraziła żal iż ‘nie została ścięta we środę, razem z jej bratem, gdyż miała nadzieję że razem wejdą przez bramy Raju’. Alison Weir jest przekonana, że Anna Boleyn była niewinna, gdyż w obliczu śmierci nie ryzykowałaby swej duszy tylko po to, aby ocalić reputację w oczach ludzi. Niemniej, Weir zwraca uwagę na szczegół, który jednak daje do myślenia ;
‘Możliwe że chciała jedynie podkreślić iż była wierna Królowi lecz jej obstawanie przy tym iż ‘nie zgrzeszyła ciałem przeciw niemu’ można wywnioskować iż uraziła go w inny sposób, być może w swym sercu lub myślach, lub też możliwe iż kochała innego, na przykład Norrisa, jednak nigdy nie posunęła się tak daleko by skonsumować to uczucie’
Egzekucja została zaplanowana na godzinę 9.00 rano, jednak została przełożona na popołudnie. Anna Boleyn była niezadowolona i wtedy wypowiedziała słynne zdanie iż ma ‘tylko cienką szyję’. Egezkucja nie odbyła się o zaplanowanej godzinie i Konstabl Tower, William Kingston po raz kolejny poinformował Annę iż jej śmierć nastąpi następnego dnia, czyli 19 maja, o godzinie 9.00. Królowa była załamana ; ‘to nie tak, że pragnę umrzeć, lecz jestem na śmierć przygotowana i obawiam się iż dalsze opóźnienie może oslabić mą wolę’.
Ostatnia noc Anny Boleyn upłynęła na modlitwach i rozmowach z osobami jej towarzyszącymi. Królowa żartowała nawet iż w przyszłości ludzie będą nazywali ją ‘Bezgłową Królową Anną’.
19 maja 1536 r. nie było już opóźnień. Anna Boleyn przemierzyła krótką drogę ze swego apartamentu na szafot. Towarzyszył jej William Kingston i cztery damy dworu, niewymienione z imienia. Być może jedną z nich była Lady Małgorzata Lee, siostra poety Tomasza Wyatt’a. Antonia Fraser tak opisuje wydarzenia tamtego dnia ;
“Wesoła, jak gdyby nie miała umierać”, przemierzyła wraz z idącymi w ślad za nią czterema młodymi damami, krótką drogę z siedziby namiestnika. Wydaje się jednak, że radość jej nie wynikała z obojętności wobec śmierci. Królowa z ulgą pogodziła się z losem, oczekując, że wkrótce nastąpi kres jej cierpień. Również inni świadkowie pozostają zgodni, że szła na spotkanie śmierci z “dużą radością i ulgą”, jak zapewniła poprzednio sir Williama Kingstona. Minął już czas histerii i łez; pełna godności i opanowania wyglądała wyjątkowo pięknie.
Fragment pomnika stojącego w miejscu egzekucji Anny Boleyn
Ubrana była w gronostajowy płaszcz narzucony na luźną, obszytą futrem suknię z ciemnoszarego adamaszku, spod której wystawała purpurowa spódnica. Spod stroika na głowę widać było biały, płócienny kornet, który podtrzymywał włosy. zwracając się z prośbą, by pozwolono jej wygłosić pożegnalne słowa, przyrzekła zachować lojalność i zobowiązania tego dotrzymała w pełni. Pożegnanie było proste i wzruszające: “Przybyłam tutaj, by z pokorą poddać się prawu, które wydało na mnie wyrok. Winami mymi nie obciążam nikogo. Zna je Pan Bóg i On mnie osądzi. Jego też błagam o zmiłowanie dla duszy mojej.” Jezusa Chrystusa prosiła o “zbawienie dla pana mego i króla, pełnego największej pobożności, łaski i szlachetności, którego panowanie oby trwało jak najdłużej”. Według Wriothesleya, “na obliczu królowej malował się łagodny uśmiech”.
Egzekucja Anny Boleyn ; w prawym rogu widac Henryka VIII i Jane Seymour
Na egzekucję przybyło około tysiąca ludzi. Wśród nich znaleźli się Kanclerz Sir Tomasz Audley, Sir Tomasz Cromwell w towarzystwie swojego syna Grzegorza, nieślubny syn Henryka VIII, Książę Richmond ze swym przyjacielem Hrabią Surrey, Książę Suffolk Karol Brandon, wuj Anny Książę Norfolk, oraz mnóstwo innych, ważnych w królestwie osób. Co czuła Anna Boleyn patrząc na twarze tych, którzy byli jej zaciekłymi wrogami? A może nie martwiła się już ludźmi, gdyż była pogodzona ze swym losem?
Po swej przemowie, damy Anny Boleyn pomogły jej przygotować się do śmierci ; po czym Królowa uklękła. Była przy tym jakby nieco oszołomiona, być może cały czas miała nadzieję że nadejdzie królewski posłaniec z wiadomością o ułaskawieniu ; jednak klęcząc na szafocie, Anna Boleyn prawdopodobnie wiedziała że to ostatnie minuty jej życia. Próbowała naciągnąć ubranie na stopy, co świadczyło o stresie, oraz nerwowo oglądała się za siebie czekając na uderzenie miecza, na co kat miał odpowiedzieć ‘Pani, nie obawiaj się, nie zrobię nic zanim nie powiesz żeś jest gotowa’.
Źródła róznią się co do opisu egzekucji ; niektóre podają że Anna Boleyn miała zasłonięte przepaską oczy, inne mówią iż Królowa odmówiła zasłonięcia oczu. Cały czas powtarzała ‘Jezu przyjmij mą duszę’ , ‘Boże ulituj się nad mą duszą’ oraz ‘Chrystusowi powierzam duszę mą’. Burmistrz Londynu uklęknął a za nim wszyscy inni, aby wyrazić szacunek i złączyć się w modlitwie za umierającą ; tylko Karol Brandon Książę Suffolk i Henryk Fitzroy Książę Richmond stali. Być może nieślubny syn Króla uwierzył słowom swego ojca, iż Anna Boleyn planowała go otruć? Możliwe, że chłopak po prostu wierzył w winę Anny, dlatego nie okazał jej szacunku klękając.
Grób Anny Boleyn
Kat zmylił Annę Boleyn, ukrywając miecz w słomie oraz prosząc swego asystenta aby go przyniósł. Anna spojrzała w stronę schodów, według niektórych źródeł przytrzymując dłonią czepek, aby nie zsunął się z głowy. Kat zdjął swoje buty i cicho zbliżył się do Królowej która nie oczekiwała uderzenia ; i jednym cięciem zakończył życie Anny Boleyn.
Służące zawinęły głowę Królowej w biały materiał, zdjęły z ciała ubranie i zawinęły, oraz umieściły w skrzyni która stała w pobliżu szafotu. Nie zadbano o godny pochówek ; Anna Boleyn nie miała nawet trumny. Królową pochowano w Kaplicy św. Piotra w Okowach na terenie Tower of London.
A teraz pytanie do Was ; czy w jakiś sposób upamiętniacie dzisiaj Annę Boleyn?
Na zakończenie tego artykułu umieszczam moj filmik o Annie Boleyn ;
Źródła :
1. The Lady in the Tower – Alison Weir
2. The Life and Death of Anne Boleyn – Eric Ives
3. Six wives of Henry VIII – Antonia Fraser
Pożegnanie Anny Boleyn z córką, Gustaff Wappers 1838
Anna Boleyn była przygotowana aby umrzeć 18 maja 1536 r. Od godziny 2.00 nad ranem żarliwie modliła się wraz ze swym jałmużnikiem Janem Skippem. O świcie przybył Arcybiskup Canterbury Tomasz Cranmer aby wysłuchać ostatniej spowiedzi, podczas której Królowa wyznała swą niewinność oraz wyraziła żal iż ‘nie została ścięta we środę, razem z jej bratem, gdyż miała nadzieję że razem wejdą przez bramy Raju’. Alison Weir jest przekonana, że Anna Boleyn była niewinna, gdyż w obliczu śmierci nie ryzykowałaby swej duszy tylko po to, aby ocalić reputację w oczach ludzi. Niemniej, Weir zwraca uwagę na szczegół, który jednak daje do myślenia ;
‘Możliwe że chciała jedynie podkreślić iż była wierna Królowi lecz jej obstawanie przy tym iż ‘nie zgrzeszyła ciałem przeciw niemu’ można wywnioskować iż uraziła go w inny sposób, być może w swym sercu lub myślach, lub też możliwe iż kochała innego, na przykład Norrisa, jednak nigdy nie posunęła się tak daleko by skonsumować to uczucie’
Egzekucja została zaplanowana na godzinę 9.00 rano, jednak została przełożona na popołudnie. Anna Boleyn była niezadowolona i wtedy wypowiedziała słynne zdanie iż ma ‘tylko cienką szyję’. Egezkucja nie odbyła się o zaplanowanej godzinie i Konstabl Tower, William Kingston po raz kolejny poinformował Annę iż jej śmierć nastąpi następnego dnia, czyli 19 maja, o godzinie 9.00. Królowa była załamana ; ‘to nie tak, że pragnę umrzeć, lecz jestem na śmierć przygotowana i obawiam się iż dalsze opóźnienie może oslabić mą wolę’.
Ostatnia noc Anny Boleyn upłynęła na modlitwach i rozmowach z osobami jej towarzyszącymi. Królowa żartowała nawet iż w przyszłości ludzie będą nazywali ją ‘Bezgłową Królową Anną’.
19 maja 1536 r. nie było już opóźnień. Anna Boleyn przemierzyła krótką drogę ze swego apartamentu na szafot. Towarzyszył jej William Kingston i cztery damy dworu, niewymienione z imienia. Być może jedną z nich była Lady Małgorzata Lee, siostra poety Tomasza Wyatt’a. Antonia Fraser tak opisuje wydarzenia tamtego dnia ;
“Wesoła, jak gdyby nie miała umierać”, przemierzyła wraz z idącymi w ślad za nią czterema młodymi damami, krótką drogę z siedziby namiestnika. Wydaje się jednak, że radość jej nie wynikała z obojętności wobec śmierci. Królowa z ulgą pogodziła się z losem, oczekując, że wkrótce nastąpi kres jej cierpień. Również inni świadkowie pozostają zgodni, że szła na spotkanie śmierci z “dużą radością i ulgą”, jak zapewniła poprzednio sir Williama Kingstona. Minął już czas histerii i łez; pełna godności i opanowania wyglądała wyjątkowo pięknie.
Fragment pomnika stojącego w miejscu egzekucji Anny Boleyn
Ubrana była w gronostajowy płaszcz narzucony na luźną, obszytą futrem suknię z ciemnoszarego adamaszku, spod której wystawała purpurowa spódnica. Spod stroika na głowę widać było biały, płócienny kornet, który podtrzymywał włosy. zwracając się z prośbą, by pozwolono jej wygłosić pożegnalne słowa, przyrzekła zachować lojalność i zobowiązania tego dotrzymała w pełni. Pożegnanie było proste i wzruszające: “Przybyłam tutaj, by z pokorą poddać się prawu, które wydało na mnie wyrok. Winami mymi nie obciążam nikogo. Zna je Pan Bóg i On mnie osądzi. Jego też błagam o zmiłowanie dla duszy mojej.” Jezusa Chrystusa prosiła o “zbawienie dla pana mego i króla, pełnego największej pobożności, łaski i szlachetności, którego panowanie oby trwało jak najdłużej”. Według Wriothesleya, “na obliczu królowej malował się łagodny uśmiech”.
Egzekucja Anny Boleyn ; w prawym rogu widac Henryka VIII i Jane Seymour
Na egzekucję przybyło około tysiąca ludzi. Wśród nich znaleźli się Kanclerz Sir Tomasz Audley, Sir Tomasz Cromwell w towarzystwie swojego syna Grzegorza, nieślubny syn Henryka VIII, Książę Richmond ze swym przyjacielem Hrabią Surrey, Książę Suffolk Karol Brandon, wuj Anny Książę Norfolk, oraz mnóstwo innych, ważnych w królestwie osób. Co czuła Anna Boleyn patrząc na twarze tych, którzy byli jej zaciekłymi wrogami? A może nie martwiła się już ludźmi, gdyż była pogodzona ze swym losem?
Po swej przemowie, damy Anny Boleyn pomogły jej przygotować się do śmierci ; po czym Królowa uklękła. Była przy tym jakby nieco oszołomiona, być może cały czas miała nadzieję że nadejdzie królewski posłaniec z wiadomością o ułaskawieniu ; jednak klęcząc na szafocie, Anna Boleyn prawdopodobnie wiedziała że to ostatnie minuty jej życia. Próbowała naciągnąć ubranie na stopy, co świadczyło o stresie, oraz nerwowo oglądała się za siebie czekając na uderzenie miecza, na co kat miał odpowiedzieć ‘Pani, nie obawiaj się, nie zrobię nic zanim nie powiesz żeś jest gotowa’.
Źródła róznią się co do opisu egzekucji ; niektóre podają że Anna Boleyn miała zasłonięte przepaską oczy, inne mówią iż Królowa odmówiła zasłonięcia oczu. Cały czas powtarzała ‘Jezu przyjmij mą duszę’ , ‘Boże ulituj się nad mą duszą’ oraz ‘Chrystusowi powierzam duszę mą’. Burmistrz Londynu uklęknął a za nim wszyscy inni, aby wyrazić szacunek i złączyć się w modlitwie za umierającą ; tylko Karol Brandon Książę Suffolk i Henryk Fitzroy Książę Richmond stali. Być może nieślubny syn Króla uwierzył słowom swego ojca, iż Anna Boleyn planowała go otruć? Możliwe, że chłopak po prostu wierzył w winę Anny, dlatego nie okazał jej szacunku klękając.
Grób Anny Boleyn
Kat zmylił Annę Boleyn, ukrywając miecz w słomie oraz prosząc swego asystenta aby go przyniósł. Anna spojrzała w stronę schodów, według niektórych źródeł przytrzymując dłonią czepek, aby nie zsunął się z głowy. Kat zdjął swoje buty i cicho zbliżył się do Królowej która nie oczekiwała uderzenia ; i jednym cięciem zakończył życie Anny Boleyn.
Służące zawinęły głowę Królowej w biały materiał, zdjęły z ciała ubranie i zawinęły, oraz umieściły w skrzyni która stała w pobliżu szafotu. Nie zadbano o godny pochówek ; Anna Boleyn nie miała nawet trumny. Królową pochowano w Kaplicy św. Piotra w Okowach na terenie Tower of London.
A teraz pytanie do Was ; czy w jakiś sposób upamiętniacie dzisiaj Annę Boleyn?
Na zakończenie tego artykułu umieszczam moj filmik o Annie Boleyn ;
Źródła :
1. The Lady in the Tower – Alison Weir
2. The Life and Death of Anne Boleyn – Eric Ives
3. Six wives of Henry VIII – Antonia Fraser
W tym dniu w historii, 17 maja 1536 r. odbyły się egzekucje pięciu mężczyzn skazanych za cudzołóstwo z Królową Anną Boleyn. Pięciu niewinnych mężczyzn, w tym także brat Królowej, Lord Rochford, zakończyło swe życie położywszy głowę na bloku egzekucyjnym.
Jerzy Boleyn w filmie 'The Other Boleyn Girl'
Jako pierwszy zginął Jerzy Boleyn, gdyż zajmował on najwyższą pozycję wśród oskarżonych. W chwili śmierci, Jerzy Boleyn miał około 32 lat (ur. Około 1504). Zanim położył głowę na bloku, przemówił do ludzi zebranych aby oglądać jego śmierć. Przemówienie miało charakter kazania, w którym Lord Rochford ostrzegał ludzi aby nie żyli tak jak on, czyli żeby strzegli się umiłowania pieniędzy, władzy i rozrywek, ale raczej żeby byli religijni i cały czas pamiętali o Bogu.
‘Dobrzy chrześcijanie, urodziłem się pod prawem, osądzony zostałem pod prawem i umrę pod prawem, gdyż prawo mnie potępiło. Nie przychodzę tu aby prawić kazania lecz aby dokonać żywota, gdyż zasługuję na śmierć (…) gdyż jestem nędznym grzesznikiem, grzeszyłem haniebnie.
Nie znam człowieka bardziej niegodziwego a wyznanie mych grzechów otwarcie nie należy do przyjemności ani dla was ani dla mnie, lecz Bóg zna je wszystkie. (…) Strzeżcie się i nie pokładajcie ufności w próżności tego świata, a tym bardziej w dworksich pochlebstwach.
Wołam do Boga o łaskę i upraszam świat cały o przebaczenie, tak usilnie jak usilnie pragnę przebaczenia od Boga ; jeżeli uraziłem kogokolwiek kogo tu nie ma, czy to w myślach czy to w czynach, jeżeli o tym usłyszycie, proszę was z dna serca módlcie się za mnie o Bożą łaskę. (…) Powiadam wam, czytałem Ewengelie lecz nie żyłem zgodnie z nimi ; inaczej byłbym teraz między wami którzy jesteście żywi : dlatego też błagam was ze względu na Bożą łaskę, przylgnijcie do prawdy i za nią podążajcie, gdyż jeden naśladowca wart jest więcej niż trzech którzy czytają, Bóg o tym wie.’
Po gorliwym przemówieniu, Lord Rochford uklęknął, położył głowę na bloku i – jeżeli wierzyć Kronice Hiszpańskiej – trzy uderzenia toporem zakończyły jego życie.
Po bracie Królowej, przyszła kolej na Sir Henryka Norrisa, wieloletniego przyjaciela Henrykaa VIII. Według źródeł, Norris powiedział bardzo mało w swej przemowie ; wyznał iż był niewdzięczny w stosunku do Króla, oraz że nie wierzy w winę Królowej Anny Boleyn.
Po dwóch egzekucjach, blok zapewne ociekał krwią, a pozostało jeszcze trzech mężczyzn. Kolejny był Sir Francis Weston, chłopak w wieku około 25 lat. Wyznał że nie spodziewał się umrzeć tak młodo ; oraz powiedział iż żył w ‘paskudnym grzechu’.
Gdy Weston został uśmiercony, przyszła kolej na Sir Williama Breretona. Według źródeł prosił aby nie osądzano go na podstawie oskarżeń co może sugerować że nie popełnił cudzołóstwa z Królową.
Jako ostatni zginął Mark Smeaton, nadworny muzyk. Jak już wspomniałam we wcześniejszych artykułach, Smeaton jako jedyny przyznał się do cudzołóstwa z Królową. Uczynił to dwukrotnie ; najpierw podczas tortur po aresztowaniu, a później podczas procesu. Jednak w swej przedśmiertnej przemowie ani słowem nie wspomniał o swej winie, co sugeruje że był niewinny. Swą winę wyznał pod wpływem tortur, być może tez obiecano mu wolność lub szybszą śmierć. Zanim zmarł, wyznał ;
‘Panowie, proszę was módlcie się za mnie gdyż zasłużyłem na śmierć’.
Gdy Anna Boleyn dowiedziała się o tym, ubolewała że Smeaton nie wykorzystał okazji aby oczyścić ją z zarzutu do jakiego fałszywie się przyznał ; ubolewała także nad jego wiecznym potępieniem z powodu fałszywych oskarżeń.
Ten dzień należał do krawywch i nieprzyjemnych. Nie zadbano o godny pochówek dla zmarłych, których ciała przez kilka godzin leżały na szafocie (co to musiał być za odrażający widok!). Po upływie tych kilku godzin, pięciu mężczyzn zostało pochowanych w Kaplicy Św. Piotra w Okowach. Poniżej scena egzekucji z serialu ‘Dynastia Tudorów’ (Franciszek Weston został w serialu pominięty).
Świadkiem tych przerażających scen był poeta Sir Tomasz Wyatt, który również przebywał w więzieniu, lecz ostatecznie został uwolniony. Poeta nigdy nie zapomniał o tym co zobaczył i napisał na ten temat wiersze. Oto fragment jednego z nich ;
Do dzisiaj pozostaje zagadką czy Anna Boleyn widziała egzekucje swych domniemanych kochanków. Alison Weir daje wyraz przekonaniu, że Królowa obserwowała wszystko z okna, jednak wymagało to eksortowania jej do innej komnaty lub celi, z widokiem na szafot. Jeżeli Anna Boleyn widziała te krawawe sceny, czy było to na jej własne życzenie, lub może otrzymała rozkaz ich obserwowania? Dzisiaj nie wiemy jak było naprawdę. Wiadomo natomiast, że Anna Boleyn była świadoma, że ją samą wkrótce spotka podobny los.
Polish
English
