Mary Tudor Brandon i Anna Boleyn

Ostatnio pojawił się pewien ‘problem’ dotyczący słynnego portretu Anny Boleyn – miniatury Johna Hoskinsa, która jest kopią oryginalnego portretu Anny Boleyn, dobrze znanego z National Portrait Gallery. Na portrecie tym widzimy kobietę o owalnej twarzy, wysokich kościach policzkowych, ciemnych oczach, kasztanowych włosach, z podwójnym sznurem pereł wokół cienkiej, długiej szyi. Znakiem rozpoznawczym który identyfikuje kobietę jako Annę Boleyn jest typowy naszyjnik z literką „B” jak „Boleyn”.

W książce ”The Feminine Dynamic in English Art, 1485-1603”  Susan James zawarła oryginalną i szokującą hipotezę iż słynny portret z literką ‘’B’’ nie przedstawia Anny Boleyn, lecz Marię Tudor Brandon, siostę Henryka VIII, która poślubiła Księcia Suffolk. Susan James argumentuje swoją teorię tym, że z czasów Henryka VIII zachowało się mnóstwo portretów nieznanych kobiet, co pozwoliło zidentyfikować je według potrzeb i przypisać im imiona sławnych angielskich dam. Autorka podpiera się argumentem iż portret Jane Grey został zidentyfikowany jako portret Katarzyny Parr, a portret Marii Tudor Brandon jako Anny Boleyn.

Miniature of Anne Boleyn by John Hoskins

Thanks to my friend, Maria who runs her own blog about Anne Boleyn, she shared with me an article that states that the ‘B’ necklace on Anne’s portraits stands for ‘Brandon’ and not ‘Boleyn’. Quite an interesting theory, isn’t it? I’ve decided to research this theory and I found few informations.

In her book ”The Feminine Dynamic in English Art, 1485-1603”  Susan James states that famous portrait of Anne Boleyn showing her with ‘B’ pendant is Mary Tudor Brandon.  Susan James writes ,;

Co wiemy na temat wyglądu Marii Tudor Brandon i Anny Boleyn? Czy mozna te dwie kobiety w jakis sposób ze sobą pomylić? Cóż, jeżeli bralibyśmy pod uwagę tylko współczesne im opisy ich wyglądu, zdecydowanie wyłaniają się dwie zupełnie różne osoby. Maria Tudor Brandon była niewielkiego wzrostu, miała długie rudawo-złote włosy, bladą cerę i była ‘kwintesencją Tudorowskiej urody’. Anna Boleyn tymczasem nie była klasycznie piękna, jej uroda stanowiła silny kontrast na tle bladych angielskich róż. Anna miała śniadą karnację, długą szyję, pełne usta oraz czarne, pełne głębi i wyrazu oczy. Zakochany w Annie poeta, Thomas Wyatt, opisał ją jako ‘Brunetkę’.

Susan James podaje, iż słynna miniatura Johna Hoskinsa (a co za tym idzie, wszystkie inne portrety oparte na tym samym oryginalnym portecie, w tym NPG) przedstawia Marię Tudor Brandon, a literka ‘B’ na podwójnym sznurze pereł to skrót nie od ‘Boleyn’ lecz od ‘Brandon’ – nazwiska drugiego męża i wielkiej miłości Marii, Karola Brandona, Księcia Suffolk.  

Mary Tudor w okresie pobytu we Francji

Nieco więcej informacji na temat tej miniatury podaje profesor Eric Ives. Znajdowała się ona w kolekcji króla Karola I i została opisana jako praca Johna Hoskinsa starszego (żyjącego a latach 1590-1664), z dopiskiem iż została skopiowana ze ‘starego oryginału’. Ponieważ miniatura Hoskinsa i słynny portret z National Portrait Gallery są do siebie bardzo podobne, prawdopodobnie są kopiami tego samego oryginalnego portretu Anny Boleyn, namalowanego za jej życia. Co więcej, Hoskins miał prawdopodobnie dostęp do oryginalnego portretu Anny Boleyn (lub ewentualnie jego kopii, lecz słowa ‘stary oryginał’ wskazują że był to rzeczywiście oryginalny portret królowej) ponieważ ten oryginalny portret Anny Boleyn przetrwał burzliwe panowanie Henryka VIII i jego całej dynastii ; w 1590 roku właścicielem portretu Anny był Lord Lumley, a w 1773 r. odnotowano że portret nadal istniał.

Tak więc miniatura Hoskinsa jest najprawdopodobniej najbardziej bliskim prawdy odwzorowaniem wyglądu Anny Boleyn. Miniatura oraz sam portret z NPG są nieco podobne do wizerunku Marii Tudor Brandon z jej portretu ślubnego, na którym została uwieczniona wraz ze swoim mężem Karolem Brandon i to właśnie dlatego Susan James wysunęła śmiałą teorię iż miniatura Hoskinsa przedstawia Marię Tudor Brandon a nie Annę Boleyn.

Teoria Susan James jest jednak mocno naciągana i ignoruje podstawowe informacje na temat miniatury Hoskinsa a także na temat używania tytułów i nazwisk w czasach Tudorów. Argumenty które przemawiają za tym, że na miniaturze Hoskinsa została przedstawiona Anna Boleyn ;

- Miniatura od zawsze jest znana jako portret Anny Boleyn, w dodatku oparty na oryginalnym ‘starym portrecie’ istniejącym jeszcze w 1590 i 1773 r. ;

- w okresie panowania Elżbiety Tudor, istniały portrety Anny Boleyn oparte na tym samym portrecie co miniatura Hoskinsa (a więc portret znany z National portrait Gallery i inne) i były one znane jako portrety Anny Boleyn a nie Marii Tudor Brandon ;

- Mary Tudor Brandon nie miała żadnego powodu aby nosić naszyjnik z literką ‘B’ ; była powszechnie znana jako Księżna Suffolk, choć Anglicy zwykli ją nazywać ‘francuską królową’ pomimo iż była nią przez zaledwie 3 miesiące.

Możemy być spokojni – słynne portrety Anny Boleyn z literką ‘B’ są rzeczywiście portretami Anny, a nie Marii Tudor Brandon.

“Although there were no firmly authenticated portraits of Jane Grey or Anne Boleyn known to copyists, a pool of portraits of unidentified women dating from the reign of Henry VIII still existed. As was common, these original paintings were not labelled and … the identities of the sitters were generally problematic. Yet for copyists in need of an image, clues within and without seem to have encouraged them to arrive at speculative identifications. The face pattern generally chosen for Jane Grey was Kateryn Parr and the face pattern chosen for Anne Boleyn was Mary Rose Tudor…”

What do we know about Mary Tudor Brandon’s appearance? Is there a chance she could be confused with Anne Boleyn? Well – if we will take only contemporary descriptions of both Anne and Mary, there is no chance that they were similar to each other. Mary Tudor Brandon was :

”Petite, poised and beautiful, with red-gold hair and the pale translucent complexion that usually accompanies it. She was the ideal picture of womanhood, certainly and the quintessence of Tudor beauty”. / Mary Boleyn: The True Story of Henry VIII’s Favourite Mistress /

According to contemporary sources, Anne Boleyn was quite the opposite ;

‘Madame Anne is not the handsomest women in the world , she is of middling statue, swarthy complexion, long neck, wide mouth, bosom not much raised, and (…) her eyes, which are black and beautiful’ /Venetian ambassador, 1532/

Sketch of Mary Tudor when she was Queen of France

She was also reffered by poet Sir Thomas Wyatt as a ‘Brunette’.

Susan James states that well known miniature by John Hoskins depicting Anne Boleyn is in fact, Mary Tudor Brandon and  ”jewelled “B” stood not for Boleyn but for Brandon and tha the portrait was not Henry VIII’s wife but his sister”. Susan James points out that ” It is the only picture in Charles I’s collection with Anne Boleyn’s name attached to it.”

In his book ‘The Life and Death of Anne Boleyn’ Eric Ives writes about Hoskins’ miniature ;

”Fortunately, the sequence also has the effect of corroborating a seventeenth-century miniature in thecollection of the Duke of Buccleuch and Queensberry. Charles I had this copied as ‘Anne Boleyn’ by John Hoskins the elder (c.1590–1664/5), and it is endorsed ‘from an ancient original’ . How ‘ancient’ it is impossible to say. Although the relationship to examples in the NPG pattern is evident, these were only thirty years old or perhaps less. It is more likely that Hoskins had access to an earlier image of the kind from which the NPG image originated. A full-length portrait of Anne was owned by Lord Lumley in 1590 and existed as late as 1773. Could it even be that Hoskins’ source was or was derived from a Holbein paintingnow lost?” /Eric Ives , ‘The Life and Death of Anne Boleyn’ /

Mary Tudor Brandon (left) and Anne Boleyn (right)

Hoskins’ miniature of Anne Boleyn depicts a woman with pointed chin, dark eyes, oval face, reddish hair and typical ‘B’ pendant on double strand of pearls. She may bear a certain resemblance to wedding portrait of Mary Tudor Brandon and Charles Brandon.

I think that there is no chance that ‘B’ on Anne’s portraits stands for ‘Brandon’ and not ‘Boleyn’. Here are the arguments :

-          Hoskins’ miniature was said to be  ‘don by Hoskins after an oweld pictur’ which means that this miniature was labelled as ‘Anne Boleyn’ from the very beggining ;

-          As professor Eric Ives pointed out, the miniature was endorsed ‘from an ancient original’ which means that it was probably copied from exisiting orginal portrait of Anne Boleyn, or copy of such portrait ;

-          There is plenty of portraits of Anne Boleyn, painted during Elizabeth Tudor’s reign, depicting Anne wearing a famous ‘B’ necklace ; and they are all labelled as ‘Anne Boleyn’  and not ‘Mary Tudor Brandon’

-          Mary Tudor Brandon had no reason to wear a ‘B’ pendant because in Tudor period noble men and women were known widely not by their surnames but titles ; so Charles Brandon was famous as Charles Suffolk, Duke of Suffolk, so it makes no sense why Mary Tudor Brandon would want to be portrayed with ‘B’ pendant ;

-          The similarity between portraits of Anne Boleyn and her daughter Elizabeth are astounding so it is hard to believe that the sitters is not Anne Boleyn ;

Sources :

”The Feminine Dynamic in English Art, 1485-1603”, Susan James

“The Life and Death of Anne Boleyn”, Eric Ives

 ”Mary Boleyn: The True Story of Henry VIII’s Favourite Mistress “, Josephine Wilkinson